Nr 4[44] Zima 1998
JAK TO Z NAMI JEST
To brzmi paradoksalnie, ale im więcej wiem na jakiś temat, tym trudniej mi powiedzieć coś definitywnego, nieodwołalnego, coś, co nie prowokowałoby do stwierdzenia: no tak, ale z drugiej strony...Tubylcze kultury obu Ameryk znajdują się w ciągłym rozwoju, ewoluują i dostosowują się do warunków zewnętrznych. Nigdy nie będziemy wiedzieli wszystkiego o Indianach. Nigdy nie poznamy ostatecznej prawdy o nich. Gdyby tak się stało, wyrządzilibyśmy im największą krzywdę, bo tym samym odebralibyśmy im prawo do własnej, niepowtarzalnej drogi życia, ich kultury zaś skazalibyśmy na jałowość, sprowadzając je do paru prostych gestów i symboli, jak często ma to miejsce w muzealnych salach.
Na taką pokusę narażony jest także każdy z nas. O wiele łatwiej bowiem zbudować sobie wizerunek obcej kultury złożony z samych stereotypów. Przecież wszyscy wiemy, że Indianie mieszkają w wigwamach i że mają czerwoną skórę. O wiele trudniej natomiast spojrzeć na żyjących dziś przedstawicieli tych kultur. Są to oczywiście już inni Indianie, mający często niewiele wspólnego ze swymi autentycznymi przodkami, pełniący różne role w społeczeństwie, ale nadal uważają się oni za tubylców. Bez uwzględnienia współczesnej kondycji tubylczych kultur, podtrzymujemy niestety wspomniane wyżej stereotypy, które bardzo ograniczają nasze poznanie.
Redaktor
W numerze:
Nie wystarczy być męczennikiem - rozmowa z prof. Aleksandrem Posern-Zielińskim o współczesnych problemach tubylców amerykańskichWampumy i "zjadacze lizolu" - Waldemar Kuligowski omawia zmieniające się sposoby eksponowania indiańskich kultur w muzeach USA
José María, wódz Anadarków - dokończenie historycznego eseju Kennetha F. Neighboursa o życiu tego mało znanego wodza z połowy XIX wieku
Doświadczenie maski - o jednym z najważniejszych elementów kultury Indian Północno-Zachodniego Wybrzeża opowiada w poetyckim eseju Małgorzata Rajtar
Sytuacja mniejszości autochtonicznych w Meksyku - Teresa Walendziak pisze o nowych wyzwaniach stojących przed meksykańskimi Indianami
Jeszcze istniejemy. Indiańskie ludy Ameryki Środkowej i Południowej - pierwsza część "indiańskiej statystyki" opracowanej przez Mariusza Kairskiego
XVI sesja Grupy Roboczej ds Ludności Tubylczej ONZ - Beata Skwarska omawia dwa tematy genewskiej sesji:
- Studium o traktatach, porozumieniach i innych konstruktywnych umowach między państwami a ludami tubylczymi
- Światowe Igrzyska Narodów Tubylczych 2003
Spojrzeć w oczy całemu światu - Marek Hyjek pisze o uczestnictwie Indian w I wojnie światowej
Ponadto: Z zakurzonej półki, Jednym zdaniem i Ciekawostki z Alaski
Okładka: Pow wow Czarnych Stóp w Heart Butte (Montana), fot. © Andrzej Gusman
Rozkładówka: Reprodukcje masek z książki Art Indien et Esquimau du Canada, © Ediciones Poligrafia, Barcelona 1970